Het A1-formulier: wat, hoe, waarom?
Het A1-document (vroeger E101-formulier genoemd) is een verklaring van de sociale zekerheidsinstantie van het land waar de chauffeur normaal werkt. Het toont aan dat de chauffeur tijdens tijdelijke werkzaamheden in het buitenland sociaal verzekerd blijft in zijn eigen land.
RSZ
Iedere werknemer en werkgever betaalt sociale zekerheidsbijdragen. Deze bijdragen zijn steeds verschuldigd in één lidstaat. Het is niet mogelijk om in meerdere lidstaten tegelijkertijd RSZ te betalen. De basisregel is dat de RSZ wordt betaald in de lidstaat waarin de werknemer is tewerkgesteld.
Voor een werknemer die maar in één land werkt (vb. een magazijnmedewerker), is de bepaling van de lidstaat waarin RSZ verschuldigd is dus eenvoudig.
Wie enkel werkt in België (ongeacht de woonplaats), betaalt RSZ in België. Een werknemer die uitsluitend in Frankrijk is tewerkgesteld, betaalt daar zijn RSZ bijdragen.
Voor chauffeurs in het internationaal transport, is er echter niet één lidstaat waarin prestaties worden verricht, maar meerdere.
Hoe moet dat dan, aangezien er maar in één land RSZ betaald wordt?
Hiervoor bestaan Europese verwijzingsregels. Eerst moet nagegaan worden of de werknemer al dan niet een substantieel gedeelte van zijn prestaties in zijn woonland verricht (minimum 25% van de arbeidstijd of de verloning).
Als de werknemer een substantieel gedeelte van zijn prestaties in zijn woonland verricht, dan is de wetgeving van het woonland van toepassing, ongeacht of hij zijn prestaties voor één, dan wel voor meerdere werkgevers verricht en ongeacht in welke lidstaat die werkgevers gevestigd zijn.
Als de werknemer NIET een substantieel gedeelte van zijn prestaties in zijn woonland verricht, gelden volgende regels:
• Als hij maar voor één werkgever werkt is de wetgeving van toepassing van de lidstaat waar zijn werkgever gevestigd is.
• Als hij voor meerdere werkgevers werkt, die allen in dezelfde lidstaat zijn gevestigd, is de wetgeving van die lidstaat van toepassing.
• Als hij voor twee of meer werkgevers werkt die in twee verschillende lidstaten zijn gevestigd, waarvan één de woonstaat is, dan is de wetgeving van de andere lidstaat van toepassing.
• Als hij voor twee of meer werkgevers werkt van wie er ten minste twee gevestigd zijn in verschillende lidstaten, andere dan het woonland, dan is de wetgeving van het woonland van de werknemer van toepassing.
Bijvoorbeeld: een chauffeur werkt voor een Belgische vennootschap, maar is gedomicilieerd in Duitsland. De chauffeur is actief in het internationaal transport. Hij rijdt ongeveer 20% van zijn tijd in België, 50% in Duitsland en 30% in Nederland. Aangezien deze chauffeur een substantieel deel van zijn activiteiten in zijn woonland verricht, zal hij onderworpen zijn aan de Duitse RSZ.
Wanneer diezelfde chauffeur 85% van zijn tijd in België zou werken en slechts 15% in Duitsland, dan zou hij onderworpen zijn aan de Belgische RSZ, zijnde de lidstaat van vestiging van de onderneming.
Waar en hoe aanvragen?
Voor werknemers en zelfstandigen die in meerdere lidstaten werken, is het A1 document het bewijs dat RSZ in een bepaalde lidstaat wordt betaald.
Het A1 formulier wordt aangevraagd in de lidstaat waarin de RSZ wordt betaald. In België doe je de aanvraag online via de website van de RSZ.
Het A1-attest is standaard één jaar geldig. Het kan enkel aangevraagd worden voor werknemers die al in dienst zijn.
Is je werknemer in het buitenland gedomicilieerd? Dan verloopt de aanvraag in eerste instantie via de woonstaat. Op basis van de aanvraag zal de woonstaat bepalen waar de werknemer RSZ–plichtig is en de bevoegde instantie van die lidstaat verwittigen. Vervolgens wordt het attest opgemaakt.
Vb. Voor de in Duitsland gedomicilieerde chauffeur die 85% van zijn tijd in België werkt, zal de bevoegde dienst in Duitsland vaststellen dat België de bevoegde lidstaat is. De Belgische RSZ zal dan uiteindelijk het A1 formulier afleveren.
Controle
In de transportsector is het met de nieuwste generatie tachografen eenvoudiger geworden om na te gaan in welk land een werknemer zijn prestaties levert. Het is dan ook van het grootste belang om de tachograaf correct te bedienen en grensovergangen aan te geven, in de gevallen waarin deze nog manueel moeten aangegeven worden.
Bij de aanvraag van het A1-attest moet je een voorafname op het komende jaar doorgeven, maar controle achteraf op basis van de tachograafgegevens is mogelijk. Indien blijkt dat het foutieve RSZ-stelsel werd toegepast, dan kan dit retroactief worden rechtgezet.
Wie is TLV?
Heb je nog vragen over de sector of onze diensten en producten? Bel ons, stuur een mailtje of maak een afspraak via de kalender. We helpen je graag verder!
